กูปุม
กูปุม (ทิเบต: སྐུ་འབུམ་, ไวลี: sku 'bum; "หนึ่งแสนภาพศักดิ์สิทธิ์", อักษรโรมัน: Kumbum) เป็นโครงสร้างในศาสนาพุทธแบบทิเบตที่มีการใช้งานเทียบเคียงกับโบสถ์น้อย มีลักษณะเป็นสถูปที่มีหลายชั้นลดหลั่นกันไป
กูปุมที่เป็นที่รู้จักดีที่สุดคือกูปุมแห่งกยังเจ (Gyantse Kumbum) ซึ่งสร้างขึ้นโดยเจ้าชายแห่งกยังเจ[1] ในปี 1427 ซึ่งเป็นปีแกะไฟ[2] ประกอบไปด้วยเก้าชั้น มีความสูง 35 เมตร (115 ฟุต) และบนยอดเป็นทองคำ ภายในประกอบด้วยโบสถ์น้อยรวม 77 แห่ง อย่างไรก็ตาม ประติมากรรมภายในกูปุมนี้ได้รับความเสียหายในสมัยการปฏิวัติวัฒนธรรม และการบูรณะในภายหลังใช้เทวรูปจากดินเหนียวมาประดิษฐาน แค่ก็ไม่สามารถกู้คืนความวิจิตรของศิลปกรรมในกูปุมยุคก่อนได้ ส่วนภาพจิตรกรรมฝาผนังภายในซึ่งได้รับอิทธิพลเนวาร์และจีนยังคงสภาพค่อนข้างดี[3][4] ลักษณะแปลนของกูปุมเป็นสถูปที่แทนมณฑลสามมิติ บนยอดสุดเป็นพระวัชราธร ลักษณะมณฑลของกูปุมทั้งเก้าชั้นเมื่อรวมกันเป็นภาพแทนถึงหนทางสู่การตรัสรู้ของพระพุทธเจ้าไปตามมณฑลตันตระที่มีขนาดค่อย ๆ ย่อลงจนถึงยอด[5]
นอกจากที่กยังเจแล้ว ยังมีกูปุมแห่งโชนัง (Jonang Kumbum) ซึ่งสร้างขึ้นในปี 1333 และจุงรีโวเจกูปุม (Chung Riwoche Kumbum) ที่ปยัลรีโวเจ ซึ่งสร้างขึ้นในปี 1449[6][7]
อ้างอิง[แก้]
- ↑ 1.0 1.1 Tibet: A Fascinating Look at the Roof of the World, Its People and Culture, p. 120. (1986). Elizabeth B. Booz. Passport Books. Chicago.
- ↑ Vitali, Roberto. Early Temples of Central Tibet, p. 133. (1990). Serindia Publications. London. ISBN 0-906026-25-3.
- ↑ Tibet, p. 167. 6th edition. (2005). Bradley Mayhew and Michael Kohn. Lonely Planet. ISBN 1-74059-523-8.
- ↑ Dowman, Keith. 1988. The Power-places of Central Tibet: The Pilgrim's Guide. Routledge & Kegan Paul, London and New York. ISBN 0-7102-1370-0, p. 270
- ↑ Dowman, Keith. 1988. The Power-places of Central Tibet: The Pilgrim's Guide. Routledge & Kegan Paul, London and New York. ISBN 0-7102-1370-0, p. 270
- ↑ Vitali, Roberto. Early Temples of Central Tibet, p. 127. (1990) Serindia Publications. London. ISBN 0-906026-25-3.
- ↑ Gerner, Manfred Chakzampa Thangtong Gyalpo - Architect, Philosopher and Iron Chain Bridge Builder เก็บถาวร 2008-06-25 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, p. 15. Thimphu: Center for Bhutan Studies 2007. ISBN 99936-14-39-4
แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]
- von Schroeder, Ulrich. 2006. Empowered Masters: Tibetan Wall Paintings of Mahasiddhas at Gyantse. (p. 224 pages with 91 colour illustrations). Chicago: Serindia Publications. ISBN 1-932476-24-5