เกาะพยาม

เกาะพยาม

ภูมิศาสตร์
พื้นที่	34.7 ตารางกิโลเมตร (13.4 ตารางไมล์)
การปกครอง
ไทย
จังหวัด	จังหวัดระนอง
อำเภอ	อำเภอเมืองระนอง
ตำบล	ตำบลเกาะพยาม
ข้อมูลอื่น ๆ
เขตเวลา	UTC+07:00
รหัสไปรษณีย์	85000

เกาะพยาม ตั้งอยู่ที่ตำบลเกาะพยาม อำเภอเมืองระนอง จังหวัดระนอง เป็นเกาะใหญ่หนึ่งในสองเกาะของทะเลระนอง (อีกเกาะคือเกาะช้าง) มีพื้นที่ทั้งหมดประมาณ 34.7 ตารางกิโลเมตร (21,683.17 ไร่)

ชื่อของเกาะ บ้างกล่าวว่าในอดีตเรียกว่า เกาะพิยาม มาจากคำว่า "พอยาม" (ยามเป็นการนับเวลาในสมัยโบราณ โดย 1 ยามเท่ากับ 3 ชั่วโมง) พอยามจึงหมายถึงการเดินทางมายังเกาะใช้เวลาหนึ่งยามหรือราว 3 ชั่วโมง ต่อมาเพี้ยนมาเป็น "เกาะพยาม" บ้างก็ว่ามาจากคำว่า "พยายาม" เพราะในสมัยก่อนการเดินทางไปยังเกาะพยามมีความยากลำบาก

เกาะพยามเป็นเกาะขนาดใหญ่ ประกอบด้วยภูเขาขนาดย่อม ๆ มีป่าไม้เบญจพรรณยืนต้นกระจัดกระจายอยู่ทั่วไป มีอ่าวหลัก ๆ อยู่ 4 อ่าวด้วยกัน คือ อ่าวแม่หม้าย อ่าวใหญ่ อ่าวเขาควาย และอ่าวกวางปีบ พื้นที่ตอนกลางของเกาะเป็นภูเขา ป่าไม้ มีสัตว์ป่าอย่าง ลิง หมูป่า และนกชุกชุม โดยเฉพาะนกหายากอย่างนกเงือก นกแก๊ก และเหยี่ยวแดง

เกาะพยามมีชุมชนดั้งเดิมคือชุมชนชาวมอแกน (ชาวเล) ที่ประกอบอาชีพประมงพื้นบ้าน ชาวเกาะยังประกอบอาชีพทำสวนมะม่วงหิมพานต์ (กาหยู) ทำสวนยาง อ่าวแม่หม้ายเป็นชุมชนใหญ่ที่สุดบนเกาะที่มีความคึกคักมาก ที่นี่เป็นศูนย์กลางการคมนาคมเชื่อมไปยังอ่าวต่าง ๆ บนเกาะ ยังเป็นแหล่งการค้า แหล่งรวมร้านอาหาร และแหล่งแสงสีในยามค่ำคืน ใกล้ ๆ กับสะพานท่าเรือขึ้นไปทางเหนือเป็นที่ตั้งของวัดเกาะพยาม ผู้คนอาศัยอยู่ส่วนใหญ่เป็นไทยมุสลิม ในปี พ.ศ. 2500 นายสำเภา ศิริสัมพันธ์ ได้รับสัมปทานการเลี้ยงหอยมุกจากรัฐบาล ได้ใช้พื้นที่เกาะพยามเพาะเลี้ยงหอยมุก (ฟาร์มมุก)